Povodom 17. maja Međunarodnog dana borbe protiv homofobije, transfobije i bifobije, Centar za istraživanje i razvoj društva IDEAS upozorava da LGBT osobe i dalje nemaju pristup pravima iz oblasti privatnog i porodičnog života, kao ostali građani i građanke Srbije.
Predstavnici ove organizacije ističu da pravni okvir naše zemlje još uvek ne prepoznaje istopolna partnerstva i porodice, što LGBT osobama uskraćuje brojna prava – od toga da sa partnerom ili partnerkom snose finansijske troškove, steknu zajedničku i naslede imovinu partnera, koriste prava iz oblasti porodično-pravne i socijalne zaštite, učestvuju u brizi o zdravlju svog partnera, pa sve do toga da imaju decu i zajedno brinu o njima.
Istraživanje o porodičnom životu LGBT osoba u Srbiji, koje je sproveo Centar za istraživanje i razvoj društva IDEAS, pokazalo je da čak 86 odsto osoba manjinske seksualne orientacije smatra da je pitanje istopolnog partnerstva najvažnije ili veoma važno za njih, dok 77 odsto osoba ističe želju da jednog dana sklopi brak, odnosno istopolnu zajednicu. Mogućnost usvajanja dece podržava 90 odsto LGBT osoba, dok bi u budućnosti polovina njih volela da ima naslednike, što je sličan procent kao i među drugim odraslim osobama koji nemaju decu.
„Stvarni položaj LGBT osoba u oblasti privatnog i porodičnog života u suprotnosti je sa mitom o „četiri zida“ kojim se opisuje stav da LGBT osobe mogu nesmetano da žive u privatnosti. Sistemsko isključivanje, nizak stepen zaštite, kao i predrasude prema LGBT osobama imaju izrazito negativan uticaj na sve segmente života, čineći da one praktično nemaju ni jedan segment života u kome mogu da se osećaju prihvaćeno i bezbedno, pa čak ni u okviru svojih porodica. Stoga IDEAS poziva na hitno donošenje zakona koji bi obezbedio prava i zaštitu LGBT parova i porodica, te podseća da je predlog zakonskog rešenja pripremljen prošle godine i usaglašen sa svim nadležnim organima i da ne postoje objektivne prepreke za njegovo osvajanje čime bi se obezbedilo dostojanstvo i sigurnost LGBT parova, porodica i dece“, ističu predstavnici ove nevladine organizacije.
Istraživanje koje je sprovedeno tokom prethodne godine ukazuje i na velike regionalne razlike u mogućnostima LGBT osoba da uspostave partnerske odnose, ali i u stepenu prihvatanja drugačije seksualne orijentacije i rodnog identiteta dece u njihovim porodicama. Podaci, naime, govore da u Srbiji skoro polovina LGBT osoba nema partnera ili partnerku, 40 odsto se nalazi u vezi, a samo petina živi zajedno. Osobe manjinske seksualne orijentacije koje žive u južnoj, istočnoj i zapadnoj Srbiji i Šumadiji teže ostvaruju partnerske odnose i zajednički život u odnosu na osobe iz Beograda, s obzirom da skoro polovina LGBT osoba u prestonici ima partnera ili partnerku. Ilustracije radi, u Beogradu je 26 odsto LGBT osoba navelo da živi sa partnerom i partnerkom, u odnosu na osam odsto u južnoj i istočnoj Srbiji, dok u Šumadiji i zapadnoj Srbiji nijedna osoba nije izjavila da živi sa emotivnim partnerom.
Ovo istraživanje takođe je pokazalo je da svoju seksualnu orijentaciju i rodni identitet od roditelja krije polovina LGBT osoba u Srbiji. U nešto manje od trećine porodica oba roditelja znaju, dok u petini porodica samo jedan roditelj zna da je dete homoseksualno orijentisano. Prema roditeljima nešto su otvorenije lezbejke, dok svoju seksualnu orijentaciju i rodni identitet najređe sa roditeljima dele biseksualne osobe.
Kao glavni razlog zbog kojih od roditelja kriju svoju seksualnu orijentaciju, LGBT osobe navode strah da će roditelji prekinuti odnos sa njima. Međutim, iako se većina plaši reakcije roditelja, 70 odsto roditelja koji znaju za detetovu seksualnu orijentaciju prihvata ili uglavnom prihvata seksualnu orijentaciju i rodni identitet svoje dece, svega 13 odsto uopšte ne prihvata, a samo dva odsto očeva i majki prekinulo je odnos sa decom nakon što su saznali da je ono manjinske seksualne orijentacije. Najveći broj LGBT osoba navodi da to što su roditelji saznali za njihovu seksualnu orijentaciju nije uticalo na njihov odnos značajno, dok trećina navodi da je odnos postao lošiji, a petina da je odnos postao bolji.
Međutim, ovo istraživanje takođe je pokazalo da roditelji u najmanjoj meri prihvataju decu koja su transseksualne i biseksualne orijentacije, a postoje i regionalne razlike u odnosu na stepen prihvatanja dece od strane roditelja. U Beogradu, primera radi, 83 odsto roditelja prihvata drugačiju seksualnu orijentaciju i rodni identitet dece, u odnosu na 44 odsto roditelja koji žive u Južnoj i istočnoj Srbiji, odnosno 53 odsto roditelja koje žive u Šumadiji i zapadnoj Srbiji.
Izvor: Politika